دولت و ملت همدلی و هم زبانی انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان
شبکه اجتماعی شماره تماس
 
نقش تحقيق و توسعه در ايجاد نوآوري و تنوع در محصولات و توليد ارزش پايدار
1397/05/06 امروزه سازمانها براي افزايش قدرت رقابتي و تداوم فعاليتشان نيازمند آفرينش دانش جديد و استفاده از آن در سازمان به صورت دانش سازماني مي باشند. در گذشته و در عصر صنعتي ارزش آفريني سازمانها عمدتا از طريق بكارگيري سخت افزارهاي توليد بود ولي امروزه و در عصر اطلاعات و اقتصاد مبتني بر دانش ارزش آفريني سازمانها عمدتا ازطريق بكارگيري مغز افراد و داراييهاي نامشهود است. هرنوع كسب و كار براي ثروت آفريني دو بال اساسي نيازدارد ...
نقش تحقيق و توسعه در ايجاد نوآوري و تنوع در محصولات و توليد ارزش پايدار
چكيده
امروزه سازمانها براي افزايش قدرت رقابتي و تداوم فعاليتشان نيازمند آفرينش دانش جديد و استفاده از آن در سازمان به صورت دانش سازماني مي باشند. در گذشته و در عصر صنعتي  ارزش آفريني سازمانها عمدتا از طريق بكارگيري سخت افزارهاي توليد بود ولي امروزه و در عصر اطلاعات و اقتصاد مبتني بر دانش ارزش آفريني سازمانها عمدتا ازطريق بكارگيري مغز افراد و داراييهاي نامشهود است. هرنوع كسب و كار براي ثروت آفريني دو بال اساسي نيازدارد: 1- نوآوري2- بازاريابي
دوران مديريت سنتي سازمان هاي كند و غير بهره ور تمام شده و امروزه دوران مديريت علمي و دوران سازمان هاي چابك فرا رسيده است. مديريت علمي پديده ي اجتناب ناپذيري است كه امروزه سازمانها براي دستيابي به رقابت پذيري به طور گسترده اي با آن مواجه هستند اگر مديريت علمي و سازمان رقابت پذير نشود نتيجه نابودي سازمان است. ويژگي هاي سازمان هاي چابك و R&D : مبتني بر اطلاعات- ارزش آفريني مكرر- انعطاف پذيري و رقابت پذيري- بهره وري بالا و حد اقل هزينه هاي سربار - خلاق ،نوآور و كارآفرين- سرعت در ارائه محصولات جديد- تمركز روي قابليت هاي كليدي - كيفيت مطلوب و .... مديريت علمي عامل تغيير و هدف تغيير در سازمان هاي چابك مي­باشد.
مقدمه:
با پيچيده و رقابتي شدن بازار ،كارها بايد بيش از پيش دانش پايه باشند. لزوم شناخت صحيح و به روز از محيط كسب و كار و اقدام آگاهانه و سريع بر اساس آن ، شرط اوليه و اجتناب ناپذير براي دست يابي به رقابت پذيري و در نتيجه سودآوري پايدار است. سازمانهاي امروزه بايد پويا، يادگيرنده، خلاق و نوآور باشند. محيط هاي درگير با فضاي كسب و كار شركت و محيط پيرامون ما كه تشكيل دهنده فضاي كسب و كار ماست ، همواره در حال تغيير است
بازارهاي امروز بازارهاي محدود اختصاصي، تنوع زياد، سهم هاي بزرگ مشتري و رقابت جهاني شديد هستند و در نتيجه دانشمندان بزرگ مديريت معتقد است كه در در قرن 21 ، مديران و كاركنان علمي جايگزين مديران و كاركنان يدي و غير علمي سنتي خواهند شد و اين امر يك ضرورت براي حفظ پايايي و پويايي سازمانها خواهد شد. مديران بايستي براي پيروزي در حال و آينده همزمان به دو بازي جداگانه بپردازند يكي ثبات وضع موجود و ديگري تغيير . اين همان مفهوم چابكي است. قابليت چابكي ، عبارت است از توانايي هايي كه بايد در سازمان ايجاد شود ، تا سازمان از قدرت مورد نياز براي واكنش مناسب در برابر تغييرات برخوردار باشد. توليد دانش، يادگيري و ارتقا سطح علمي مديران، از ملزومات سازمانهاي چابك در شرايط رقابتي مي باشند.
 ارزش در بنگاه هاي اقتصادي عبارت است از نسبت بين كاركرد محصولات توليدي و قيمتي كه مشتري براي دريافت آن كاركرد مي پردازد براي توليد و افزايش ارزش در بنگاه هاي اقتصادي اقداماتي بايد صورت پذيرد كه نتيجه اين اقدامات افزايش نسبت كاركرد محصول به قيمت باشد. تقريباً همه مسئولان طراز اول مؤسسه ها به اتفاق بر اين باورند كه تنها راهي كه شركت ها مي توانند با همه چالش هايي كه با آنها روبه رو ميشوند، مقابله كنند اين است كه آنها بايد مبتكرو نوآور باشند . با توجه به ابر رقابتي بودن بازارهاي امروزي شركت هايي كه نسبت به توليد كالاهاي جديد اقدام نمي كنند خود را با مخاطرات زيادي درگير مي كنند. كالاهاي فعلي و موجود اين شركت ها به دلايل زيادي آسيب پذيرند. اهم اين دلايل عبارتند از: تغيير نيازها و سليقه هاي مشتري، فناوري هاي جديد، كوتاهتر شدن دوره عمر كالا و افزايش روزافزون رقابت داخلي و بين المللي.
مهمترين اهداف بخش R&D : افزايش توليد، بهبود كيفيت، بالا بردن ارزش افزوده محصولات توليدي، توليد محصولات جديد، رفع مشكلات مربوط به فرايندهاي توليدي، كاهش هزينه هاي مربوط به فرايندهاي توليد، حل مشكلات زيست محيطي در جهت توسعه پايدار، افزايش بهره­وري و رقابت­پذيري، سودآوري پايدار، وفاداري مشتريان، كاهش هزينه­هاي ناشي از خطاي تصميم­گيري  و انتقال تكنولوژي مي­باشد.
محتوا:
مروري بر برخي علائم و شواهد مشكلات در بنگاه هاي اقتصادي
1پايين بودن ميزان اثر بخشي فعاليت ها ( پايين بودن درصد تحقق اهداف) 2- قيمت تمام شده بالا در مقايسه با رقبا بويژه رقباي خارجي 3- بالا بودن نسبت هزينه هاي عملياتي به ميزان فروش 4- پايين بودن ميزان سود آوري و حاشيه سود كم 5- نارضايتي كاركنان از حقوق و دستمزد و امكانات رفاهي 6- وجود احساس تبعيض و بي عدالتي در استفاده از منابع و فرصتها 7- پايين بودن كيفيت 8– نارضايتي مشتريان 9– پايين بودن رضايت ذينفعان و ............
علت بروز اين شواهد چيست؟
 
مروري بر برخي از علل بروز شواهد و علائم مشكلات و موانع
1ـ ضعف در برنامه ريزي استراتژيك و نداشتن چشم انداز و مشخص و مدون نبودن اهداف ، راهبردها ، برنامه ها و سياست هاي بنگاه 2 ـ گرايش قوي توليد گرايي بجاي بازار و مشتري گرايي 3ـ فقدان يا نامناسب بودن سيستم هاي مختلف اطلاعاتي 4ـ نامناسب و به روز نبودن ساختار سازماني و شرح مشاغل و مهارت ها 5 ـ ضعف هماهنگي و انسجام واحد هاي مختلف شركت 6ـ ضعف تخصص و مهارت نيروي انساني بويژه در حوزه مديريت دانش و تحقيق و توسعه 7 - ..............
دوران گذر:
ما در دوره گذر هستيم، گذر از يك دوره اي كه مديران بنگاه ها با رويكرد نهاده محوري و توليد گرايي بدون هرگونه دغدغه اي براي فروش فعاليت مي كردند، به دوره اي كه مهم ترين دغدغه اين مديران فروش توليدات آنها بوده و براي دستيابي به اين هدف مجبور هستند رويكرد خود را به ستانده محوري و بازارگرايي تغيير دهند. در گذشته و در عصر صنعتي ارزش آفريني سازمانها عمدتا از طريق بكارگيري سخت افزارهاي توليد بود ولي امروزه و در عصر اطلاعات و اقتصاد مبتني بر دانش ارزش آفريني سازمانها عمدتا ازطريق بكارگيري مغز افراد و داراييهاي نامشهود است.
 
 

سهم داراييهاي نامشهود در ارزش بازارشركتها

روابط بامشتريان ،محصولات وخدمات بديع ، كيفيت بالا، فرايندعملياتي پاسخگو ، تكنولوژي و پايگاههاي اطلاعاتي و توانمندي ،مهارت و انگيزه كاركنان نمونه هاي داراييهاي نامشهودند.

كسب و كار و ثروت آفريني

هرنوع كسب و كار براي ثروت آفريني دو بال اساسي نيازدارد: 1- نوآوري 2 - بازاريابي

دوران مديريت سنتي سازمان هاي كند و غير بهره ور تمام شده و امروزه دوران مديريت علمي و دوران سازمان هاي چابك فرا رسيده است. مديريت علمي پديده ي اجتناب ناپذيري است كه امروزه سازمانها براي دستيابي به رقابت پذيري به طور گسترده اي با آن مواجه هستند اگر مديريت علمي و سازمان رقابت پذير نشود نتيجه نابودي سازمان است.

با توجه به گسترش روز افزون فعاليت رقبا ، تنوع كالا و تغييرات سريع تكنولوژي در محيط كسب و كار و افزايش قدرت انتخاب و چانه زني مشتريان از يك سو و عدم افزايش تقاضا متناسب با آن در بازار از سوي ديگر، سبب شده است تا مديران و صاحبان كسب و كار به افزايش رقابت پذيري و چابكي سازمان به عنوان مهم ترين نتيجه مديريت علمي و اثربخش ترين عامل بقا و تداوم حضور موثر در بازار بيا نديشند. قابليت چابكي ، عبارت است از توانايي هايي كه بايد در سازمان ايجاد شود ، تا سازمان از قدرت مورد نياز براي واكنش مناسب در برابر تغييرات برخوردار باشد. توليد دانش، يادگيري و ارتقا سطح علمي مديران ،از ملزومات سازمانهاي چابك در شرايط رقابتي مي باشند.

ارزش Value

ارزش در بنگاه هاي اقتصادي عبارت است از نسبت بين كاركرد محصولات توليدي و قيمتي كه مشتري براي دريافت آن كاركرد مي پردازد.

استراتژي هاي توليد ارزش در بنگاه هاي اقتصادي                                                   

براي توليد و افزايش ارزش در بنگاه هاي اقتصادي اقداماتي بايد صورت پذيرد كه نتيجه اين اقدامات افزايش نسبت كاركرد محصول به قيمت باشد، بدين ترتيب استراتژي هاي زير مي توانند اتخاذ شوند.

 
 

عوامل داخلي به دو گروه تقسيم مي شوند:

گروه اول عوامل سخت افزاري يا عواملي كه به آساني و در كوتاه مدت قابل تغيير نيستند. شامل: محصول، خدمت، تكنولوژي توليد، ماشين آلات، تجهيزات، مواد خام و انرژي

گروه دوم عوامل نرم افزاري يا عواملي كه تقريبا به آساني قابل تغيير مي باشند. شامل: افراد، روشهاي انجام كار، روشهاي مديريت

عوامل خارجي:

شامل سياستهاي دولت، شرايط سياسي، اجتماعي، اقتصادي جامعه، سياستهاي پولي و مالي، تغييرات فن آوري و تكنولوژيك و ...

عوامل موثر در رقابت پذيري و خلق ارزش براي مشتري

بازاريابي وتعيين خواسته ها و نيازهاي مشتري، طرح­ريزي و طراحي محصول بر اساس خواست بازاريابي، طرح­ريزي فرآيند و توليد محصول براساس خواست بازاريابي و فروش و خدمات پس از فروش كه در نهايت منجر به خلق ارزش براي مشتري مي­شود. زير ساختهاي لازم براي فرآيندهاي فوق توسعه توانمنديهاي فناوري، عملياتي و بازاريابي در بنگاه اقتصادي است.

تعريف تحقيقات توسعه اي در بنگاه هاي اقتصادي

تحقيقات توسعه اي عبارت است از كليه فعاليت ها تحقيقاتي و مطالعاتي در بنگاههاي اقتصادي ، كه با هدف توليد رضايت بيشتر براي مشتريان در محيط كسب و كار و توسط محققين مربوطه (آشنا به محيط درون و بيرون بنگاه) انجام مي شود، به طوريكه نتيجه حاصل از اين اقدام توليد ارزش بيشتر براي مشتريان و بدنبال آن افزايش رقابت پذيري در بنگاه ها مورد نظر مي باشد.

R&D رحم توليد دانش در بنگاه هاي اقتصادي در دوران بازار محوري

واحد تحقيق و توسعه در بنگاه هاي اقتصادي همانند رحم در وجود مادران، وظيفه زايش و توليد دانش را در اين بنگاه ها بعهده دارد، به همين دليل در شرايطي كه بازار رقابتي مي شود و تصميم گيري دانش پايه ضروري مي شود، استقرار R&D در واحدهاي اقتصادي ضرورت مي يابد و سياست گزاران و برنامه ريزان اقتصادي وظيفه دارند از اين اقدام به عنوان يك اقدام اساسي و پايه اي حمايت نمايند.

نوآوري

تقريباً همه مسئولان طراز اول مؤسسه ها، پژوهشگران و مشاوران به اتفاق بر اين باورند كه اين تنها راهي است كه شركت ها مي توانند با همه چالش هايي كه با آنها روبه رو ميشوند، مقابله كنند. آنها بايد مبتكرو نوآور باشند بنابراين تحقيق و توسعه ضرورت نوآوري در بنگاه است تامين رضايت ذينفعان در شرايط غير رقابتي براي مديران آسان است زيرا در اين رابطه مدير دغدغه فروش ندارد و براحتي مي تواند شاخصهاي مورد نياز تمامي ذينفعان را تامين نموده و در نهايت تمامي هزينه ها را به قيمت تمام شده محصول بيفزايد . زيرا در شرايط غيررقابتي خريداران از اينكه به محصول دسترسي پيدا كردند خوشحال هستند . اما در شرايط رقابتي تامين رضايت همزمان همه ذينفعان بسيار سخت و مدير براي كسب اين موفقيت نيازمند به يك سازمان چابك و نوآوراست لذا مديريت علمي الزامي است .

يكي از كارهايي كه بنگاههاي اقتصادي بايد در نوآوري انجام دهند تنوع محصولات و توليد محصولات جديد مي­باشد

ضرورت توسعه محصول

هر شركتي بايد به فكر توسعه محصولات جديد باشد. توليد كالاهاي جديد جايگزين به منظور تثبيت سطح فروش يا كسب بازارهاي جديد ضرورت دارد. مشتريان نيز خواهان كالاهاي جديد هستند و اگر شركتي در اين خصوص اهمال كند، مطمئنا رقبا اين كار را انجام خواهند داد.

طبقه­بندي محصول جديد:

1-     محصولات جديد براي جهان: اين گروه محصولاتي هستند كه به جهان عرضه شده و به بازار كاملا جديدي نياز دارند.

2-     اصلاحات و تجديد نظر در كالاهاي فعلي: كالاهايي هستند كه جايگزين كالاهاي فعلي شركت مي شوند و از نظر عملكرد و كارايي بهتر از كالاهاي قبلي اند و نزد مشتريان از ذهنيت بهتري برخوردار هستند.

3-     الحاقات به خطوط كالاهاي موجود: محصولات جديدي هستند كه كالا ها و خطوط توليد جا افتاده شركت را تكميل مي كنند (از نظر اندازه بسته بندي، رنگ و ويژگيهاي ديگر)

4-     كاهش قيمت تمام شده: محصولاتي هستند كه همان عملكرد پيشين را با هزينه و قيمت فروش كمتر ارائه مي دهند ،يعني ارزشمند تر ميشوند.

5-     محصولات با جايگاه جديد: محصولات موجودند كه به سوي بازارهاي جديد يا قسمت بازارهاي جديد نشانه رفته اند و جايگاه جديدي در ذهن مصرف كننده پيدا ميكنند

6-     خطوط توليد محصول جديد: محصولات جديدي هستند كه شركت با ايجاد خطوط توليد جديد، براي مرتبه اول امكان عرضه آنها را به يك بازاري پيدا كرده و سعي ميكند در آن بازارجا افتاده شوند.

يكي از وظايف واحد تحقيق و توسعه مديريت فرآيند توسعه محصولات جديد مي­باشد كه شامل مراحل زير است:

1-     ايده يابي: فرآيند توسعه محصولات جديد با جستجو براي ايده آغاز مي شود. مديران عالي بايد كالاها و بازارهاي مورد توجه را تعريف و تعيين كنند، آنها بايد اهداف خود از كالاهاي جديد را نيز بيان دارند. ايشان همچنين وظيفه دارند، مقدار تلاشي را كه بايد صرف توليد كالاهاي جديد، اصلاح و بهبود كالاهاي موجود و توليد تقليدي از كالاهاي رقبا شود روشن كنند.ومدير R&Dبايد در اين خصوص پاسخگو باشد.

2-     غربال كردن ايده ها: هر شركتي اگر خوب سازماندهي شود مي تواند به ايده هاي خوبي دست يابد. شركت بايد كاركنان خود را تشويق كند كه ايده هاي خود را ارائه كنند. اين ايده ها بايد هر هفته توسط كميته ايده ها مورد بررسي قرار گرفته و دسته بندي شوند. درصورت نياز براي بررسي ايده از تيم تخصصي استفاده شود.

3-     مفهوم يابي و آزمون: ايده هاي جذاب بايد به مفاهيم قابل آزمون تبديل شوند.

4-     تهيه خط مشي بازاريابي: طرح خط مشي بازاريابي از سه قسمت تشكيل شده است:- اندازه بازار هدف، ساختار و رفتار آن، - جايگاه برنامه ريزي شده كالا و استراتژي ورود به بازار، - فروش، سهم بازار و اهداف سودآوري مورد نظر در اولين سال هاي عرضه.

5-     تجزيه و تحليل اقتصادي: در صورت دارا بودن توجيه اقتصادي و تحقق اهداف شركت، كالا مي تواند مرحله نمونه سازي را طي كند.

6-     نمونه سازي: در صورتي كه مفهوم كالاي جديد از نظر اقتصادي توجيه پذير باشد، در واحد تحقيق و توسعه نمونه سازي مي شود تا به كالاي فيزيكي تبديل شود

7-     آزمون بازار: پس از رضايتمندي مديريت از عملكرد كاربردي و رواني كالا، نوبت انتخاب نام تجاري كالا فرا مي رسد، بايد بسته بندي آن تعيين گردد و يك برنامه بازاريابي مقدماتي براي آن تنظيم شود

8-     بهره برداري تجاري: شركت بايد دراين مرحله به آخرين نتايج مطالعه امكانسنجي توجه نمايد.

نتيجه­گيري:

سازمانها در بازار رقابتي امروز نيازمند توليد دانش جديد در سازمان و استفاده از آن در سازمان بعنوان دانش سازماني هستند. سازمانها در عصر اطلاعات بايد نوآور باشند و بازاريابي محصولات خود را بخوبي انجام دهند. براي دستيابي به رقابت­پذيري سازمانها بايد مديريت علمي داشته باشند و رويكرد سازماني از توليدگرايي به بازارگرايي تغيير يابد كه مهمترين وظيفه R&D توليد اطلاعات در سازمان است و سازمانهايي امروزه موفق هستند كه دانش حاصل از انجام تحقيق و توسعه مبناي تصميم­گيري و اقدام مديران گردد.

پيشنهاد:

با توجه به اينكه استقرار R&D در واحدهاي اقتصادي يك ضرورت است  پيشنهاد مي­گردد مديران و سياست گزاران صنعت سيمان  از اين اقدام به عنوان يك اقدام اساسي و پايه اي حمايت نمايند. و با اصل مشاركت در سازماندهي و ساختار واحدهاي R&D زمينه همكاري كليه كاركنان و ذينفعان صنعت سيمان را در فعاليت تحقيق و توسعه فراهم نمايند. نگرش مثبت و اميد به بهبود مستمر با تكيه بر توان خلاقيت و نوآوري همه كاركنان و ذينفعان از ويژگي هاي برجسته R&D به شمار مي رود.
 
 
نويسنده: فاطمه ابوالقاضي كارشناسي ارشد شيمي تجزيه شركت سيمان نهاوند
آدرس ايميل:faboulghazi@yahoo.com
نقش تحقيق و توسعه در ايجاد نوآوري و تنوع در محصولات و توليد ارزش پايدار
كليه حقوق اين پرتال متعلق به انجمن صنفي كارفرمايان صنعت سيمان مي باشد.
Powered by DorsaPortal